Wanneer behandelen?
Endometriose is een goedaardige aandoening. Meestal zijn de (soort) klachten en de wens of voorkeur van de patiënt leidend in de behandelkeuze of volgorde. Maar factoren die mee kunnen spelen zijn bijvoorbeeld:
Afhankelijk van al deze zaken, in combinatie met de voorkeur van de patiënt, worden de opties voorgelegd. Gezamenlijk kijken we wat het beste past bij de soort klacht, de wens van u als patiënt en de medische situatie.
Grofweg zijn er 3 categorieën behandelingen waaruit gekozen kan worden, vaak is een combinatie van behandelingen nodig. Ook kan dit veranderen gedurende het leven.
Het doel is om de kwaliteit van leven te verbeteren en in geval van bijvoorbeeld orgaanbedreiging de gezondheid te beschermen.
Symptoombestrijding bij endometriose
Bij symptoombestrijding wordt er alleen gekeken hoe klachten verlicht kunnen worden. Endometriose zelf wordt dan niet perse behandeld. Er wordt maximaal gezocht naar een manier om de klachten te beheersen en leefbaar te maken.
Pijnstilling
Er zijn verschillende vormen van pijnstilling of pijnbestrijding. Deze bestaat bij endometriose meestal uit een combinatie van paracetamol en naproxen of ibuprofen. Naproxen en ibuprofen zijn NSAID’s, een ontstekingsremmer, en daarom effectief bij pijn die door endometriose veroorzaakt wordt.
Er zijn veel meer soorten pijnstillers en afhankelijk van de soort pijn (operatiepijn, zenuwpijn of chronische pijn) wordt gekeken welke pijnmedicatie het beste bij u past. Hiervoor is soms ook een consult bij een pijnspecialist nodig.
Voedingsadviezen
Een groot deel van de patiënten met endometriose ervaart darmklachten. Een opgeblazen gevoel, een wisselend ontlastingspatroon of bijvoorbeeld misselijkheid komen regelmatig voor. Veel van deze klachten lijken op het prikkelbare darmsyndroom (PDS). Hiervoor is het FODMaP beperkt dieet ontwikkeld.
Voeding kan helpen in het verminderen van deze klachten. Naast een specifiek dieet is ook volwaardige en gevarieerde voeding van belang.
Bij de Nederlandse Endometriose Kliniek bieden wij u gespecialiseerde begeleiding aan van een diëtist. Dit doen wij in samenwerking met FOCUS-dietistenpraktijk. Deze praktijk heeft zich, naast andere expertises, toegelegd op de begeleiding van vrouwen met endometriose.
Psychologische ondersteuning
De impact van een chronische ziekte is groot. Veel vrouwen ervaren het vaak langdurige traject en de beperkingen die zij hebben door de klachtenen/of de behandelingen als belastend. Vrouwen met endometriose zijn vaker angstig en hebben vaker depressieve klachten dan gezonde vrouwen.
Bij de Nederlandse Endometriose Kliniek bieden wij psychologische ondersteuning aan in kortdurende behandeltrajecten. Dit wordt gedaan door Cobie Lutters, Medisch en GZ psycholoog, meet meer dan 10 jaar ervaring op gebied van endometriose.
Bekkenfysiotherapie
Chronische (buik)pijnklachten kunnen een overspannen/hyperactieve bekkenbodem veroorzaken. Dit kan klachten geven bij het plassen, poepen of bijvoorbeeld pijn tijdens het vrijen. Een bekkenfysiotherapeut is gespecialiseerd om deze overactieve bekkenbodem te behandelen. En kan dus bijdragen aan het verminderen van de klachten. Bij de Nederlandse Endometriose Kliniek bieden wij u begeleiding aan van een bekkenfysiotherapeut. De bekkenfysiotherapeut met wie wij veel samenwerken is Catherine van der Grijp, maar een bekkenfysiotherapeut in uw eigen omgeving kan soms praktischer zijn.
Complementaire geneeskunde
De complementaire geneeskunde behoort grotendeels tot de niet-reguliere gezondheidszorg. Vaak is het zorg die niet wetenschappelijk bewezen effectief is bij vrouwen met endometriose. Toch ervaren vrouwen ondersteuning bij deze vorm van zorg in het verbeteren van hun kwaliteit van leven. Zo is bijvoorbeeld wel bewezen dat yoga of meditatie kan helpen in klachtenverlichting bij chronisch zieke mensen.
U kunt uw behandelaar altijd vragen of de complementaire zorg die u wilt starten, samen gaat met andere (medische) behandelingen.
Hormonale therapie
Endometriose is een oestrogeen-afhankelijke aandoening. Oestrogeen is een lichaamseigen hormoon dat nodig is voor de cyclus. Het onderdrukken van oestrogeen kan helpen in het onderdrukken van de klachten. Dit doen we door middel van hormonale therapie. Met hormoonbehandeling veranderen we de hormoonhuishouding in het lichaam. Het doel hiervan is dat de oestrogeen aanmaak in het lichaam verlaagd wordt of soms zelfs (bijna helemaal) stopt.
Soorten hormoonbehandeling
Deze behandelingen hebben verschillende effecten op het verlagen van het oestrogeen. Hiermee zijn ook de bijwerkingen per middel verschillend. Elke vrouw reageert anders op een medicijn. Daarom is het vooraf lastig te voorspellen welke behandeling het meest bij iemand past.
Het verlagen van het oestrogeen helpt niet altijd en voor iedereen (genoeg) tegen de endometriose symptomen. Er zijn meerdere redenen voor pijn bij vrouwen met endometriose. Als niet alle verschillende oorzaken worden aangepakt kan het zijn dat er (rest)klachten blijven bestaan.
Operatief
Een operatie kan uitgevoerd worden als dit medisch noodzakelijk is, wanneer andere behandelingen onvoldoende effect hebben of bij een (onvervulde) kinderwens, zoals ter voorbereiding op een vruchtbaarheidsbehandeling. Soms wordt ook een operatie ingepland om de diagnose te stellen, maar op basis van de laatste Europese richtlijn is dit niet meer noodzakelijk.
Een operatie in de buikholte wordt vrijwel altijd via een kijkoperatie uitgevoerd (laparoscopie). Hierbij worden kleine sneetjes in de huid van de buik gemaakt. Daarna worden er buisjes in de buik gebracht waar een camera en instrumenten door naar binnen kunnen.
De soort operatie, de voorbereiding, het herstel en de risico’s zijn voor elke vrouw verschillend. We maken daarom een operatieplan op maat in een multidisciplinair team.
